ถึงแม้ว่าเราจะนั่งอยู่นิ่ง ๆ แต่ความคิดก็มักจะพาเราไปข้างหน้า บางครั้งก็หวนกลับไปอดีต หรือจมอยู่กับความกังวลใจ หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า “การอยู่กับปัจจุบัน” แต่กลับไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรให้ใจหยุดอยู่ตรงนี้ได้จริง ๆ คำตอบอาจจะเรียบง่ายกว่าที่คิด… ลมหายใจลมหายใจของเราเกิดขึ้นตลอดเวลา ลมหายใจคือสิ่งที่อยู่กับเราเสมอ และเมื่อลองตั้งใจฟัง ลมหายใจนี่แหละ…ที่เป็นเครื่องมือของการกลับมาอยู่กับตัวเอง.ลมหายใจ ไม่ได้เป็นเพียงกลไกอัตโนมัติของร่างกายเท่านั้น แต่เป็นสะพานเชื่อมระหว่าง “ร่างกาย” กับ “จิตใจ” อย่างแท้จริง.ในทางกายภาพ […]

บางคนเข้าใจว่า “สมาธิ” คือการนั่งนิ่ง ๆ ไม่คิดอะไร แต่แท้จริงแล้ว สมาธิไม่ใช่การหยุดคิด… แต่คือการ “อยู่กับความคิด โดยไม่ถูกรบกวนจากมัน”ในเส้นทางโยคะ สมาธิ (Samādhi) คือขั้นสุดท้ายของ “อัฏฐังคโยคะ” หรือเส้นทางแห่งโยคะทั้งแปดขั้น ที่ท่านปตัญชลีได้อธิบายไว้ใน โยคะสูตร (Yoga Sutra)คือจุดหมายของการฝึกโยคะทั้งหมด ตั้งแต่ […]

ในวันที่โลกหมุนเร็วขึ้นทุกวัน เรามักใช้เวลาอยู่กับสิ่งรอบตัวมากกว่าสิ่งที่อยู่ข้างในตัวเราเอง เราก้มดูหน้าจอมากกว่ามองหน้าเพื่อน พูดตอบข้อความเร็วกว่าตอบสนองความรู้สึกของหัวใจ จนบางครั้งใจของเราไปอยู่กับสิ่งต่าง ๆ ไม่ได้อยู่กับตัวเองเลยโยคะในแนวทางดั้งเดิมไม่ได้สอนให้เราแค่ขยับร่างกาย แต่สอนให้เราฝึก “ใจ” ให้ตั้งมั่น นิ่ง และรู้ ภาวะที่เรียกว่า ฌานะ (Dhyana)ฌานะ (Dhyana) หมายถึง การมีสมาธิ หรือภาวะจิตนิ่งอย่างต่อเนื่อง คือภาวะแห่งการดำรงอยู่ที่เข้าถึงความตระหนักรู้ในตนเอง […]

ในโลกที่หมุนเร็วขึ้นทุกวัน สมาธิกลายเป็นสิ่งที่หายากพอ ๆ กับความสงบของใจ ธารณะ (Dharana) จึงเป็นสื่งที่พาเรากลับมาสู่ “จุดศูนย์กลาง” ของตนเองคือการ “รวมจิต” ให้อยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างมั่นคง ไม่ใช่เพียงการนั่งนิ่ง แต่เป็นภาวะที่ใจไม่กระเจิดกระเจิง ไม่ถูกรบกวนด้วยสิ่งรอบข้าง.ในโยคะ ธารณะคือขั้นที่ 6 จาก อัฏฐางคโยคะ (Ashtanga Yoga) […]

บางครั้งที่เรารู้สึกเหนื่อย ทั้งที่ไม่ได้ใช้แรงกายมากนัก เพราะสิ่งที่เหนื่อย…ไม่ใช่แค่ร่างกายแต่คือ “ใจที่ไม่เคยหยุดรับสิ่งกระตุ้นจากภายนอก” เสียงแจ้งเตือนจากมือถือ ภาพจากโซเชียล ข่าวสารที่หลั่งไหลเข้ามาอย่างไม่หยุดพักโลกภายนอกดึงดูดความสนใจของเราตลอดเวลา จนบางทีเราลืมไปว่า “เรามีสิทธิ์เลือก” ว่าจะเปิดรับหรือปิดรับสิ่งเหล่านั้นหรือไม่.ในโยคะ เรียกการฝึกที่ช่วย “ดึงประสาทสัมผัสกลับสู่ภายใน” นี้ว่า ปรัตยาหาระ (Pratyahara) ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญในเส้นทางแห่งโยคะทั้งแปดขั้น (Ashtanga Yoga) เป็นสิ่งที่เชื่อมระหว่างการฝึกทางกาย กับการฝึกทางจิตหากอาสนะช่วยให้ร่างกายเข้มแข็ง […]

ปราณายามะ ฝึกลมหายใจ เพื่อเข้าถึงความสงบของใจ… ในวันที่เหนื่อยล้า วุ่นวาย หรือรู้สึกเครียด เรามักหายใจตื้นและเร็ว จนบางครั้งแทบไม่รู้ตัว แต่พอเราได้นั่งสงบ สูดหายใจลึก ๆ ความรู้สึกภายในก็เปลี่ยนไปอย่างเห็นได้ชัดในศาสตร์โยคะ การฝึกควบคุมลมหายใจ หรือที่เรียกว่า “ปราณายามะ” ไม่ได้มีเป้าหมายเพียงแค่เพื่อพัฒนาระบบหายใจให้แข็งแรงขึ้นเท่านั้น แต่เป็นการใช้ลมหายใจเป็น “สะพาน” ที่เชื่อมระหว่างกายกับใจ เป็นประตูสู่การฝึกจิตอย่างลึกซึ้งแล้วปราณายามะคืออะไร? […]

หลายคนรู้จักโยคะผ่านภาพของคนที่กำลังยืดแขน เหยียดขา หรือทรงตัวบนเสื่ออย่างสง่างาม แต่เบื้องหลังท่วงท่าเหล่านั้น “โยคะ” ไม่ได้เกิดขึ้นเพื่อให้เรายืดได้มากขึ้น หรือทรงตัวได้นานขึ้นแท้จริงแล้ว โยคะคือ “ศาสตร์แห่งการกลับมาอยู่กับตัวเอง”คำว่า อาสนะ (Āsana) มาจากรากศัพท์ภาษาสันสกฤต แปลว่า “ที่นั่ง”ในคัมภีร์ โยคะสูตรของปตัญชลี (Patanjali’s Yoga Sutras) บทที่ 2.46 […]

ในชีวิตมีหลายสิ่งที่เราทำเต็มที่แล้ว แต่ผลลัพธ์กลับไม่เป็นอย่างที่หวัง เราพยายามควบคุมทุกอย่าง แต่ยิ่งควบคุมมากเท่าไหร่ ใจก็ยิ่งเหนื่อยมากขึ้น…อีศวรประณิธาน (Īśvarapraṇidhāna) คือหลักที่ห้าของ นิยามะ (Niyama) ที่หมายถึง การวางใจ ยอมรับ และศรัทธาในสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่าตัวเรา ไม่ว่าจะเรียกสิ่งนั้นว่า “พระเจ้า ธรรมชาติ จักรวาล หรือสัจธรรม”แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเราต้องหยุดพยายาม แต่คือการทำเต็มกำลัง แล้วปล่อยวางในสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมเมื่อเราวางใจได้ […]

หลายคนใช้เวลามากมายเพื่อทำความเข้าใจโลกและผู้คนรอบข้าง แต่กลับใช้เวลาน้อยมากในการทำความเข้าใจตัวเอง… สวาธยายะ (Svādhyāya) คือหลักที่สี่ของ นิยามะ (Niyama)หมายถึง การศึกษาและทบทวนตนเอง ทั้งจากตำราและจากประสบการณ์ชีวิต เพื่อให้เรามีความเข้าใจในตัวเองเพราะถ้าเราไม่รู้ว่าจุดแข็ง จุดอ่อน ความเชื่อ และค่านิยมของเราคืออะไร เราอาจใช้ชีวิตไปในทิศทางที่ไม่ใช่ของตัวเอง และสุดท้ายก็รู้สึกเหนื่อยโดยไม่เข้าใจสาเหตุ การรู้จักตัวเองจึงเหมือนการมี “แผนที่ภายใน” ที่ช่วยนำทางให้เราใช้ชีวิต.ในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี Svādhyāya มาจากคำว่า […]

ความฝันจะยังเป็นเพียงความฝัน ถ้าไม่มีการลงมือทำอย่างต่อเนื่อง… ตปัส (Tapas) คือหลักที่สามของ นิยามะ (Niyama) หมายถึง ความเพียร ความมีวินัย และการรักษาความตั้งใจ แม้จะมีอุปสรรคหรือความไม่สะดวกสบายในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี Tapas คือการ “ฝึกฝนตัวเองด้วยความพากเพียร เพื่อชำระร่างกายและจิตใจ” ไม่ใช่การบังคับตนเองจนตึงเกินไป แต่คือการจุด “ไฟภายใน” ให้เราก้าวต่อไปแม้วันนั้นจะไม่สมบูรณ์แบบ.ลองนึกถึงวันที่เราไม่อยากลุกจากเตียง […]