เราทุกคนต่างใช้มือ ในทุกกิจกรรมของชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน ทำอาหาร เขียน วาด พิมพ์งาน เล่นดนตรี สร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ มากมายในแต่ละวัน มือจึงไม่ใช่แค่กล้ามเนื้อ หรืออวัยวะหนึ่งของร่างกาย แต่มือแทบจะเป็นทุกอย่างของชีวิต

มืออาจดูเป็นแค่ส่วนปลายสุดของร่างกาย แต่กล้ามเนื้อเล็ก ๆ ในมือคือหัวใจสำคัญของการแสดงออกทั้งทางร่างกายและอารมณ์ ไม่ว่าจะเป็นการจับดินสอวาดภาพ เล่นเครื่องดนตรี หรือแม้แต่ฝึกโยคะในท่าต่าง ๆ


กล้ามเนื้อมือคือกล้ามเนื้อขนาดเล็กที่อยู่บริเวณฝ่ามือ หลังมือ และนิ้วมือ ทำหน้าที่หลักในการ “ควบคุมความแม่นยำ” และ “การเคลื่อนไหวละเอียด” เช่น การหยิบเหรียญ การเย็บปัก การกางนิ้ว หรือแม้แต่การสื่อสารด้วยภาษามือ

กล้ามเนื้อมือทำงานประสานกันระหว่างกล้ามเนื้อในมือเอง (Intrinsic muscles) และกล้ามเนื้อที่ยืดมาจากท่อนแขน (Extrinsic muscles)

เมื่อกล้ามเนื้อเหล่านี้แข็งแรงและเคลื่อนไหวดี เราจะสามารถใช้มือได้อย่างคล่องแคล่ว ทนต่อแรงกด แรงบิด และหลีกเลี่ยงอาการเจ็บจากการใช้งานเกินพิกัด เช่น พังผืดทับเส้นประสาท (Carpal tunnel syndrome) หรือเอ็นอักเสบ (Tendinitis)


กายวิภาคศาสตร์ของกล้ามเนื้อมือ
กล้ามเนื้อมือแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่

1.Intrinsic Muscles (กล้ามเนื้อภายในมือ)
-อยู่ภายในมือทั้งหมด
-ช่วยควบคุมการกาง-หุบ นิ้ว การบีบ และประสานนิ้วในการทำงานละเอียด

2.Extrinsic Muscles (กล้ามเนื้อมาจากปลายแขน)
-เป็นกล้ามเนื้ออยู่ที่ปลายแขน (forearm) และพาดเข้าสู่มือ
-ช่วยในการงอและเหยียดนิ้วมือ รวมถึงข้อมือ


กล้ามเนื้อสำคัญภายในมือ (Intrinsic muscles)
1.Thenar muscles (บริเวณโคนนิ้วโป้ง)
-จุดเกาะต้น: กระดูก carpal
-จุดเกาะปลาย: กระดูกนิ้วหัวแม่มือ
-หน้าที่: หุบ กาง งอ และหมุนหัวแม่มือ

2.Hypothenar muscles (บริเวณโคนนิ้วก้อย)
-จุดเกาะต้น: กระดูก pisiform และ hamate
-จุดเกาะปลาย: กระดูกนิ้วก้อย
-หน้าที่: เคลื่อนไหวนิ้วก้อย เช่น งอและกางนิ้ว

3.Lumbricals (กล้ามเนื้อระหว่างนิ้ว)
-จุดเกาะต้น: เส้นเอ็น flexor digitorum profundus
-จุดเกาะปลาย: แผ่นพังผืด dorsum ของนิ้ว
-หน้าที่: งอนิ้วที่ข้อนิ้วแรก และเหยียดข้อนิ้วที่สองและสาม

4.Interossei muscles
-มีทั้ง dorsal (ด้านหลังมือ) และ palmar (ด้านฝ่ามือ)
-หน้าที่: กางและหุบนิ้ว (เช่น ประกบมือหรือแยกนิ้วออก)


กล้ามเนื้อจากปลายแขนที่เข้ามาควบคุมมือ (Extrinsic muscles)
-Flexor digitorum superficialis และ profundus: งอนิ้วมือ
-Extensor digitorum และ extensor indicis: เหยียดนิ้วมือ

กล้ามเนื้อเหล่านี้วิ่งผ่านข้อมือไปสู่มือ โดยมีกลุ่มเส้นเอ็นผ่านเส้นเอ็นหุ้มที่ชื่อ retinaculum ทำหน้าที่เหมือนเข็มขัดรัดกล้ามเนื้อ

ในยุคที่เราทำงานหน้าคอมพิวเตอร์ แตะจอมือถือทั้งวัน หรือแม้แต่เล่นโยคะโดยใช้มือรับน้ำหนัก กล้ามเนื้อมือจึงเป็นด่านแรกที่รับแรงซ้ำ ๆ โดยเฉพาะในท่าที่ยืนด้วยมือ (เช่น Downward Dog, Plank, Crow pose)

กล้ามเนื้อมือที่ไม่แข็งแรง และการใช้งานซ้ำ ๆ เป็นเวลานานๆ อาจนำไปสู่ปัญหา เช่น ปวดข้อมือเรื้อรัง นิ้วล็อก เอ็นข้อมืออักเสบ กล้ามเนื้อมืออ่อนแรง จับของไม่แน่น ไม่สามารถลงน้ำหนักในท่าโยคะได้อย่างมั่นคง

ประโยชน์ของการฝึกกล้ามเนื้อมือ ได้แก่
-ช่วยเพิ่มความแม่นยำในการเคลื่อนไหว
-ป้องกันการบาดเจ็บจากการใช้งานซ้ำ ๆ
-เสริมพลังและการทรงตัวในท่าโยคะที่ใช้มือเป็นฐาน
-ยืดอายุการใช้งานของข้อมือและนิ้วมือ
-พัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างมือกับระบบประสาทส่วนกลาง

ครูหลง
Renew studio