เวลาเราพูดถึง “โยคะ” หลายคนมักนึกถึงท่ายืดเหยียด การหายใจ หรือท่าทางที่สงบนิ่ง แต่สำหรับคนที่ฝึกโยคะมาสักระยะ หรือคนที่เริ่มฟังเสียงของตัวเองในระหว่างการฝึก

จะเริ่มสัมผัสได้ว่า… โยคะไม่ใช่แค่เรื่องของ “ร่างกาย” แต่มันคือกระบวนการที่ “ใจ” ค่อย ๆ เปลี่ยนไป

โยคะที่แท้จริง จึงไม่ใช่แค่การฝึกให้ร่างกายยืดหยุ่น แต่คือการฝึกใจให้ อ่อนโยน มั่นคง และอยู่ร่วมกับโลกได้อย่างสงบ



“โยคะสูตรของปตัญชลี” เริ่มต้นด้วยสิ่งที่เรียกว่า

ยมะ (Yama) หลักการใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นอย่างมีเมตตา และไม่เบียดเบียน

ก่อนที่เราจะเริ่มฝึกอาสนะ ท่าต่าง ๆ ที่หลายคนคุ้นเคย สิ่งแรกที่โยคะตำราพูดถึงคือ การฝึกใจให้พร้อมจะอยู่ร่วมกับโลกนี้อย่างสงบสุข นั่นแหละ…คือที่มาของคำว่า “Yama”



ใน อัฏฐางคโยคะ (Ashtanga Yoga) หรือที่แปลว่า “โยคะแปดขั้น” ซึ่งเป็นแนวทางสู่การรู้แจ้งในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี (Patanjali Yoga Sutra) ประกอบด้วย

1.Yama – ข้อปฏิบัติต่อสังคม

2.Niyama – ข้อปฏิบัติต่อตนเอง

3.Asana – ท่าทาง

4.Pranayama – การควบคุมลมหายใจ

5.Pratyahara – การควบคุมประสาทสัมผัส

6.Dharana – การจดจ่อ

7.Dhyana – การทำสมาธิ

8.Samadhi – ภาวะหลุดพ้น

จะเห็นว่า “การอยู่ร่วมกับโลกภายนอกอย่างสันติ” เป็นพื้นฐานก่อนที่เราจะเริ่มต้นพัฒนาโลกภายใน



ยมะ (Yama) เป็นขั้นแรกสุด ก่อนที่เราจะขยับไปฝึกท่าอาสนะ หายใจ หรือแม้แต่สมาธิ

ยมะ (Yama) คือหลักศีลธรรมเบื้องต้นของโยคะ

ยมะ (Yama) เป็นคำภาษาสันสกฤต แปลว่า “การควบคุมตนเอง”

ยมะ จึงไม่ใช่ท่าทาง แต่เป็นเหมือนเข็มทิศนำทางให้เรามี ความสัมพันธ์กับผู้อื่น ที่อ่อนโยน มีเมตตา และเป็นธรรม เพราะก่อนที่เราจะเข้าสู่การฝึกภายใน ถ้าใจเรายังเต็มไปด้วยความขัดแย้ง โกรธ เกลียด อิจฉา เบียดเบียน… ต่อให้นั่งสมาธินานแค่ไหน ใจก็จะไม่สงบ



ยมะ (Yama) มีทั้งหมด 5 ข้อ

1.อหิงสา (Ahimsa) – ความไม่เบียดเบียน

2.สัตยะ (Satya) – ความซื่อสัตย์

3.อัสเตยะ (Asteya) – การไม่ลักขโมย

4.พรหมจริยะ (Brahmacharya) – การรู้จักประมาณตน

5.อปริเครหะ (Aparigraha) – การไม่ยึดติด

คำเหล่านี้ฟังดูเหมือนธรรมะหรือหลักศีลธรรมในศาสนา แต่จริง ๆ แล้ว นี่คือหลักที่ “โยคี” ใช้ในการฝึก เพื่อไม่ให้จิตใจไขว้เขวจากเป้าหมายสูงสุดของโยคะ นั่นคือ การหลุดพ้นจากทุกข์



เพราะเราทุกคน ไม่ได้อยู่คนเดียวบนโลก เรามีครอบครัว เพื่อน เพื่อนร่วมงาน คนที่เห็นต่าง หรือแม้แต่คู่ฝึกบนเสื่อข้าง ๆ การฝึก Yama เป็นการ “ฝึกอยู่ร่วมกับโลก” เป็นโยคะนอกเสื่อ ที่เริ่มตั้งแต่เราตื่นนอนจนหลับตาเข้านอน



ในการฝึกโยคะ การกลับมาทบทวน Yama คือสิ่งที่ช่วยให้การฝึกของคุณมีความหมายมากขึ้น

ยมะ (Yama) ไม่ได้เอาไว้ใช้เพื่อ “บังคับ” หรือ “บอกว่าถูกหรือผิด” แต่เป็นเหมือนกระจกที่คอยเตือนเราว่า…

“วันนี้เราได้ทำอะไรที่เบียดเบียนผู้อื่นไหม?”

“เรากดดันตัวเองเกินไปหรือเปล่า?”

“เราพูดความจริงกับตัวเองแล้วหรือยัง?”

Yama จึงเปรียบเสมือน “รั้ว” ที่ปกป้องใจ ให้ไม่ถูกลากไปกับความคิด ความรู้สึก หรือแรงกดดันจากรอบตัว เมื่อเราฝึกโยคะจากใจที่ไม่ยึดติด ฝึกอย่างไม่เปรียบเทียบ ฝึกอย่างรู้เท่าทันตัวเอง… เราจะรู้ว่า “ความสงบสุข” ไม่ได้อยู่ที่ท่ายาก แต่อยู่ที่ใจที่สงบเย็น



ยมะ (Yama) จึงเป็นจุดเริ่มต้นของโยคะที่แท้จริง

และ ในEp. ถัด ๆ ไป เราจะพาไปรู้จักกับแต่ละข้อ ผ่านมุมมองที่เข้าใจง่าย ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน รอติดตามนะครับ

ครูหลง
Renew studio