ความฝันจะยังเป็นเพียงความฝัน ถ้าไม่มีการลงมือทำอย่างต่อเนื่อง… ตปัส (Tapas) คือหลักที่สามของ นิยามะ (Niyama) หมายถึง ความเพียร ความมีวินัย และการรักษาความตั้งใจ แม้จะมีอุปสรรคหรือความไม่สะดวกสบาย
ในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี Tapas คือการ “ฝึกฝนตัวเองด้วยความพากเพียร เพื่อชำระร่างกายและจิตใจ” ไม่ใช่การบังคับตนเองจนตึงเกินไป แต่คือการจุด “ไฟภายใน” ให้เราก้าวต่อไปแม้วันนั้นจะไม่สมบูรณ์แบบ
.
ลองนึกถึงวันที่เราไม่อยากลุกจากเตียง แต่พอได้ฝึกโยคะเพียง 10 นาที ร่างกายและใจกลับสดชื่นขึ้น Tapas คือพลังเล็ก ๆ นั้น พลังที่ผลักดันเราให้ทำสิ่งที่ควรทำ แม้จะยังไม่อยากทำ
Tapas แปลตรงตัวจากภาษาสันสกฤตว่า “ความร้อน” หรือ “ไฟ” ซึ่งสื่อถึงพลังและแรงผลักที่เกิดจากการฝึกฝนอย่างมีวินัย
ในทางปฏิบัติ Tapas หมายถึง
-ความมุ่งมั่นในการฝึกโยคะ
-การควบคุมอาหารหรือพฤติกรรมเพื่อสุขภาพ
-การอดทนต่อความไม่สบายเพื่อการเติบโต
Tapas สามารถนำมาใช้ในหลายด้าน เช่น
-รักษาระเบียบการออกกำลังกายแม้ในวันที่งานยุ่ง
-เลือกอาหารที่มีประโยชน์แม้มีของโปรดล่อตาล่อใจ
-จัดการเวลาการใช้มือถือเพื่อให้มีเวลาพักผ่อนหรือฝึกสมาธิ
.
สิ่งสำคัญ: Tapas ไม่ได้หมายถึงการฝืนจนเกิดการบาดเจ็บหรือหมดไฟ แต่คือการสร้างสมดุลระหว่าง “ความเพียร” และ “การพัก”
วิธีฝึก Tapas ให้ยั่งยืน
1. เริ่มเล็กและทำต่อเนื่อง
-ฝึกโยคะเพียง 5–10 นาทีต่อวัน แล้วค่อยเพิ่มเวลา
-ตั้งเป้าหมายเล็กที่ทำได้จริง เช่น ดื่มน้ำให้ครบวันละ 2 ลิตร
2. สร้าง “เหตุ” ให้เอื้อต่อวินัย
-จัดเสื่อโยคะไว้ในที่ที่มองเห็นทุกวัน
-เตรียมชุดออกกำลังกายตั้งแต่ก่อนนอน
3. ฝึกในวันที่ไม่สมบูรณ์แบบ
-ยอมรับว่าบางวันอาจฝึกได้ไม่เต็มที่ แต่ก็ยังทำ
-ไม่รอให้พร้อม 100% เพราะการเริ่มคือสิ่งสำคัญ
4. ใช้แรงสนับสนุนจากคนรอบข้าง
-ชวนเพื่อนฝึกโยคะหรือออกกำลังกายด้วยกัน
-แชร์เป้าหมายกับครอบครัวเพื่อให้ช่วยเตือนและให้กำลังใจ
5. สร้างรางวัลให้ตัวเอง
-เมื่อทำได้ตามเป้าหมาย ให้รางวัลเล็ก ๆ เช่น พักผ่อน ฟังเพลง หรือทำสิ่งที่ชอบ
.
คุณสามารถเริ่มฝึก Tapas ได้ทันที
-เลือกหนึ่งสิ่งที่อยากทำเพื่อสุขภาพ เช่น ฝึกโยคะ ดื่มน้ำ หรือเข้านอนตรงเวลา
-ทำมันทุกวัน แม้เพียงเล็กน้อย
-จดบันทึกความรู้สึกเมื่อทำได้ เพื่อเห็นการเปลี่ยนแปลง
.
เมื่อเราฝึก Tapas จนเป็นนิสัย เราจะค้นพบว่าพลังชีวิตไม่ได้มาจากการทำครั้งละมาก ๆ แต่จากการทำเล็ก ๆ ทุกวันอย่างไม่หยุด
และนี่จะพาเราไปสู่ EP.5 – Svādhyāya: เรียนรู้และทบทวนตนเอง เพื่อให้เรารู้ว่ากำลังเดินไปในทิศทางที่ถูกต้อง
ครูหลง
Renew studio