บางครั้งชีวิตเราไม่ได้ต้องการอะไรซับซ้อน แค่ “เคลียร์สิ่งที่รก” ออกไป ใจก็เบาขึ้นแล้ว…

เศาจะ (Śauca) คือหลักแรกของนิยามะ (Niyama) ที่ปรากฏในคัมภีร์โยคะสูตรของปตัญชลี หมายถึง “ความสะอาด” แต่ความสะอาดในที่นี้ ไม่ได้หยุดอยู่ที่การล้างมือหรืออาบน้ำเท่านั้น หากยังลึกซึ้งไปถึงการทำความสะอาด “จิตใจ” และ “พลังงาน” ภายในด้วย

เพราะเมื่อร่างกายและจิตใจสะอาด เราจะมีพื้นที่ว่างพอให้สิ่งดี ๆ เข้ามา ทั้งความคิดสร้างสรรค์ พลังใจ และแรงบันดาลใจในการพัฒนาตัวเอง

ในทางตรงกันข้าม ถ้าชีวิตเต็มไปด้วยสิ่งหมักหมม ทั้งขยะทางกาย (เช่น อาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ) และขยะทางใจ (เช่น ความโกรธ ความอิจฉา) เราจะเหนื่อยและหนักโดยไม่รู้ตัว

.

ใน คัมภีร์โยคะสูตร Sauca คือการทำให้ร่างกาย จิตใจ และสิ่งแวดล้อมสะอาด เพื่อเตรียมให้พร้อมสำหรับการฝึกโยคะและการเข้าถึงสมาธิ

ความสะอาดมี 2 มิติหลัก
1.ความสะอาดภายนอก (External Cleanliness)
-ร่างกาย: การดูแลสุขอนามัย เช่น การอาบน้ำ การล้างมือ การสวมเสื้อผ้าที่สะอาด
-สิ่งแวดล้อม: พื้นที่ฝึกโยคะ บ้าน โต๊ะทำงาน ให้โล่งและเป็นระเบียบ
-อาหาร: เลือกอาหารที่สะอาด ปลอดภัย และมีประโยชน์

2. ความสะอาดภายใน (Internal Cleanliness)
-ร่างกายภายใน: การดูแลระบบย่อยอาหารและการขับถ่ายให้เป็นปกติ การล้างพิษ
-จิตใจ: การปล่อยความคิดลบ ความอิจฉา ความโกรธ ความกังวล
-พลังงาน: ลดสิ่งรบกวนจากสื่อ โซเชียล หรือสิ่งที่ทำให้ใจขุ่นมัว

ในมุมมองปัจจุบัน Sauca ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การทำความสะอาดร่างกาย แต่ยังหมายถึง “การจัดระเบียบและเคลียร์พื้นที่” ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยด้านจิตวิทยาที่พบว่า สภาพแวดล้อมที่เป็นระเบียบช่วยลดความเครียด และทำให้สมองโฟกัสได้ดีขึ้น



การนำหลัก Sauca มาใช้ ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนทุกอย่างในชีวิตทันที แต่อยู่ที่การเริ่มจากจุดเล็ก ๆ ที่ทำได้ทุกวัน

1.ดูแลความสะอาดภายนอก
-อาบน้ำ ล้างหน้า แปรงฟัน ด้วยความตั้งใจ ไม่ใช่ทำแบบรีบ ๆ
-ซักเสื่อโยคะเป็นประจำ ปัดฝุ่นพื้นที่ฝึก
-เลือกเสื้อผ้าที่ทำจากผ้าที่ไม่ก่อให้เกิดการระคายเคือง

2.ดูแลอาหารที่รับประทาน
-เลือกอาหารที่สด สะอาด และเหมาะกับร่างกาย
-ลดอาหารแปรรูป และน้ำตาลส่วนเกิน
-ฝึกกินอย่างมีสติ (Mindful Eating) เคี้ยวช้า รู้รสชาติ และสังเกตความอิ่ม

3.ทำความสะอาดจิตใจ
-จดบันทึกความรู้สึกทุกวัน เพื่อปลดปล่อยความคิดที่อัดแน่น
-ฝึกสมาธิหรือการหายใจช้า ๆ 5 นาทีทุกเช้า
-เลือกเสพสื่อที่สร้างพลังบวก และพักจากโซเชียลเมื่อรู้สึกหนักใจ

4.เคลียร์พื้นที่รอบตัว
-จัดโต๊ะทำงานให้มีเพียงสิ่งจำเป็น
-ทำ “Digital Declutter” ลบไฟล์หรือแอปที่ไม่ใช้แล้ว
-จัดตู้เสื้อผ้าและบริจาคสิ่งของที่ไม่ได้ใช้

.

คุณไม่ต้องรอให้ถึงวันปีใหม่เพื่อเริ่มต้น วันนี้ลองเลือกทำอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น จัดกระเป๋าให้เรียบร้อย ทิ้งของที่ไม่ได้ใช้ ปิดโทรศัพท์ 30 นาทีเพื่ออยู่กับความเงียบ

เมื่อเราเริ่มทำความสะอาดร่างกาย จิตใจ และสิ่งรอบตัวแม้เพียงเล็กน้อย จะเกิดความเบาและโล่ง ที่ค่อย ๆ สร้างพื้นที่ให้สิ่งดีเข้ามา

แล้วเราจะพร้อมเข้าสู่ EP.3 – Santosha: พอใจในสิ่งที่มีอย่างเต็มหัวใจ ด้วยใจที่โปร่งและเบา

ครูหลง
Renew Studio